Old Norse Language Reference v 3.0

Credits and Intro

Credits

Originally developed as a Windows Card File Deck and made available on the Old Norse Net File Server by:
Marshal Bostwick
c/o Dept. of English
Heavilon Hall
Purdue University
West Lafayette, IN 47906

Converted to Web and App Formats and Augmented by:
Tom Wulf
University of Cincinnati, CECH
School of Information Technology
Tom.Wulf@uc.edu

ANSI Codes for Icelandic Characters

ALT + nnnn: use Num Pad with Num Lock ON
0193 - Á0218 - Ú0237 - í
0198 - Æ0221 - Ý0240 - ð
0201 - É0222 - Þ0243 - ó
0205 - Í0246 - ö
0208 - Ð0248 - ø
0211 - Ó0225 - á0250 - ú
0214 - Ö0230 - æ0253 - ý
0216 - Ø0233 - é0254 - þ

MS Word Key Codes for Icelandic Character Entry

All Norse characters can be entered using the Insert Menu (Insert, Symbol). However, the pre-defined keyboard shortcuts are more convenient. The table below illustrates all of these but it is easiest to learn the following patterns:
  Acute characters: Ctrl-‘[key or KEY] (Press Ctrl and single quote, release, press [key] (Shift [key] for the capital)
  (Eth is Ctrl-‘d)
  Umlaut characters: Ctrl-:[key] (Press Ctrl and colon, release, press [key]
  Ligatures: Ctrl-&[key: (either a or o)]
  Slash O: Ctrl-/[key: o or O]
There is no keyboard shortcut for Thorn but you can define it in the Insert Symbol sub-menu. For consistency, I use Ctrl-‘t and Ctrl-‘T

Character nameSymbolKeyboard Shortcut
Lowercase EthðCtrl-'d
Uppercase EthÐCtrl-'D
Acute aáCtrl-'a
Acute AÁCtrl-'A
Acute eéCtrl-'e
Acute E ÉCtrl-'E
Acute i í Ctrl-'i
Acute I Í Ctrl-'I
Acute o ó Ctrl-'o
Acute O Ó Ctrl-'O
Acute u ú Ctrl-'u
Acute U Ú Ctrl-'U
Acute y ý Ctrl-'y
Acute Y Ý Ctrl-'Y
Umlaut u ü Ctrl-:u
Umlaut U Ü Ctrl-:U
Umlaut o ö Ctrl-:o
Umlaut O Ö Ctrl-:O
Slashed o ø Ctrl-/o
Slashed O Ø Ctrl-/O
Lowercase ae ligature æ Ctrl-&a
Uppercase AE ligature Æ Ctrl-&A
Lowercase oe ligature œ Ctrl-&o
Uppercase OE ligature ΠCtrl-&O
Lowercase Thorn þ (See Above)
Uppercase Thorn Þ (See Above)

Verbs

Active Indicative and Subjunctive

Present Indicative Past Indicative

Present

Subjunctive

Past Subjunctive
StrongWeakStrongWeak Strong and WeakStrongWeak
Singular1-- -- -a -i-- -ða -da -ta-a -a-ða -da -ta
2-r -r -ar -ir-t -ðir -dir -tir-ir -ir-ðir -dir -tir
3-r -r -ar -ir-- -ði -di -ti-i -i-ði -di -ti
Plural1-um-um-um -ðum -dum -tum-im -im -ðim -dim -tim
2-ið-ið-uð -ðuð -duð -tuð-ið-ið -ðið -dið -tið
3-a-a-u -ðu -du -tu-i -i -ði -di -ti

Modified to follow Barnes

Reflexive Indicative and Subjunctive


Present Indicative ReflexivePast Indicative ReflexiveSubjunctive Reflexive

StrongWeakStrongWeakpr/pa
Singular1-umk-umk-umkt/d/ð -umk-umk
2-ski/a -sk-zk" -isk-isk
3-sk" -sk-sk" -isk-isk
Plural1-umk-umk-umk" -umk-imk
2-izk-izk-uzk" -uzk-izk
3-ask-ask-usk" -usk-isk

Strong: Classes (Vowels)

ClassinfinitiveSingular Present?Past SingularPast PluralPast Participle?
1ííeiii,e
2jú,úýau,óu, o
3e,i,jae,iauo,u
4eeaá,óo,u
5eea,aáe
6aeóóa,e

Umlaut Rules

Used for forming:

(1) Present Indicative Singular from the Infinitive

(2) Past Subjunctive from Past Plural

a -> eú -> ý
á -> æö -> ø
o -> ø or eau -> ey
ó -> œjú -> ý
u -> yjó -> ý

Irregular Verbs

hafa


IndicativeSubjunctive

PresentPastPresentPast
Singular1hefi(r)hafðahafahefða
2hefirhafðirhafirhefðir
3hefirhafðihafihefði
Plural1hvfumhvfðumhafimhefðim
2hafiðhvfðuðhafiðhefðið
3hafahvfðuhafihefði
Past Participle: haft

sjá



Indicative Subjunctive


PresentPastPresentPast
Singular1sæa
2sérsáttsérsæir
3sérsæi
Plural1sjámsámsémsæim
2séðsáuðséðsæið
3sjásæi

Past Participle: sénn, sátt

vera



IndicativeSubjunctive


PresentPastPresentPast
Singluar1emvarværa
2ertvartsérværir
3ervarværi
Plural1erumvárumsémværim
2eruðváruðséðværið
3eruváruværi

Past Participle: verit

vilja


IndicativeSubjunctive

PresentPastPresentPast
Singular1vilvildaviljavilda
2vill/viltvildirvilirvildir
3villvildivilivildi
Plural1viljumvildumvilimvildim
2viliðvilduðviliðvildið
3viljavilduvilivildi

Past Participle: viljat

eiga

Preterite-Present


IndicativeSubjunctive

PresentPastPresentPast
Singular1ááttaeigaætta
2attáttireigirættir
3ááttieigiætti
Plural1eigumáttumeigimættim
2eiguðáttuðeigiðættið
3eiguáttueigiætti

Past Participle: attr

kunna

Preterite-Present


IndicativeSubjunctive
PresentPastPresentPast
Singular1kannkunnakunnakynna
2kanntkunnirkunnirkynnir
3kannkunnikunnikynni
Plural1kunnumkunnumkunnimkynnim
2kunnuðkunnuðkunniðkynnið
3kunnukunnukunnikynni

Past Participle: kunnat

mega

Preterite-Present


IndicativeSubjunctive
PresentPastPresentPast
Singular1máttamegamætta
2mattmáttirmegirmættir
3máttimegimætti
Plural1megummáttummegimmættim
2meguðmáttuðmegiðmættið
3megumáttumegimætti

Past Participle: mátt

muna

Preterite-Present


IndicativeSubjunctive


Pres. Past Pres. Past
Singular1manmundamunamynda
2mantmundirmunirmyndir
3manmundimunimyndi
Plural1munummundummunimmyndim
2muniðmunduðmuniðmyndið
3munamundumunimyndi

Past Participle: munaðr

munu

Preterite-Present


IndicativeSubjunctive

Pres.PastPres.Past
Singular1munmundamunamynda
2muntmundirmunirmyndir
3munmundimunimyndi
Plural1munummundummunimmyndim
2munuðmunduðmuniðmyndið
3munumundumunimyndi

Past Participle: none

skulu

Preterite-Present


IndicativeSubjunctive

PresentPastPresentPast
Singular1skalskyldaskylaskylda
2skaltskyldirskylirskyldir
3skalskyldiskyliskyldi
Plural1skulumskyldumskylimskyldim
2skuluðskylduðskyliðskyldið
3skuluskylduskyliskyldi

Past Participle: skyldr

vita

Preterite-Present


IndicativeSubjunctive


PresentPastPresentPast
Singular1veitvissavitavissa
2veiztvissirvitirvissir
3veitvissivitivissi
Plural1vitumvissumvitimvissim
2vituðvissuðvitiðvissið
3vituvissuvitivissi

Past Participle: vitaðr

þurfa

Preterite-Present


IndicativeSubjunctive

PresentPastPresentPast
Singular1þarfþurftaþurfaþyrfta
2þarftþurftirþurfirþyrftir
3þarfþurftiþurfiþyrfti
Plural1þurfumþurftumþurfimþyrftim
2þurfuðþurftuðþurfiðþyrftið
3þurfuþurftuþurfiþyrfti

Past Participle: þurft

Nouns

Strong Declension


MasculineNeuterFeminine
SingularNominative-r---- (-r)
Accusative------ (-i, -u)
Genative-s (-ar)-s-ar (-ur)
Dative-i (--)-i-- (-i, -u)
PluralNominative-ar (-ir)---ar (-ir)
Accusative-a (-i, -u)---ar (-ir)
Genative-a-a-a
Dative-um-um-um

Examples from Barnes


SingularPlural
TypeMeaning Nom Acc Gen Dat Nom Acc Gen Dat
Strong Masc horse hestr hest hests hesti hestar hesta hesta hestum
Strong Feminine bath laug laug laugar laug laugar laugar lauga laugum
Strong Neuter word orð orð orðs orði orð orð orða orðum

Weak Declension


MasculineNeuterFeminine
SingularNominative-i-a-a
Accusative-a-a-u
Genitive-a-a-u
Dative-a-a-u
PluralNominative-ar-u-ur
Accusative-a-u-ur
Genitive-a (-na)-a (-na)-a (-na)
Dative-um-um-um

Examples from Barnes


SingularPlural
TypeMeaning Nom Acc Gen Dat Nom Acc Gen Dat
Weak Masc battle bardagi bardaga bardaga bardaga bardagar bardarga bardaga bardögum
Weak Feminine story saga sögu sögu sögu sögur sögur sagna sögum
Weak Neuter eye auga auga auga auga augu augu augna augum

Noun Examples

Examples from Barnes


SingularPlural
TypeMeaning Nom Acc Gen Dat Nom Acc Gen Dat
Strong Masculine place staðr stað staðar stað staðir staði staða stöðum
kettle ketill ketil ketils katli katlar katlar katla kötlum
shield skjöldr skjöld skjaldar skjildi skjildir skjöldu skjalda skjöldum
eagle örn örn arnar erni ernir örnu erni arna örnum
foot fótr fót fótar fœti fœtr fœtr fóta fótum
Strong Feminine mane mön mön manar mön manar manar mana mönum
old woman kerling kerling kerlingar kerlingu kerlingar kerlingar kerlinga kerlingum
island ey ey eyar eyju eyjar eyjar eyja eyjum
stream, river á á ár á ár ár á áum
heath heiðr heiði heiðar heiði heiðar heiðar heiða heiðum
shore, strand strönd strönd strandar strönd strendar strendar stranda ströndum
book bók bók bœkr bókar bók bœkr bœkr bóka bókum
toe tár tær tær tám
cow kýr kýr kýr kýr kúa kúm
Strong Neuter lake vatn vatn vatns vatni vötn vötn vatna vötnum
summer sumar sumar sumars sumri sumur sumur sumra sumrum
message, speech erindi erindi erindis erindi erindi erindi erinda erindum
Weak Masc owner eigandi eiganda eiganda eiganda eigendr eigendr eiganda eigöndum

kona móðir dóttir systir

WomanMotherDaughterSister
SingularNominativekonamóðirdóttirsystir
Accusativekonumóðurdóttursystur
Genitivekonumóðurdóttursystur
Dativekonumóðurdóttursystur
PluralNominativekonurmoeðrdoetrsystr
Accusativekonurmoeðrdoetrsystr
Genativekvennamoeðradætrasystra
Dativekonummoeðrumdætrumsystrum

maðr faðr sonr bróðir


Man Father Son Brother
Singular Nominativemaðrfaðirsonr/sunrbróðir
Accusativemannföður/feðrson/sunubróður
Genitivemannsföður/feðrsonarbróður
Dativemanniföður/feðrsyni/sønibróður
Plural Nominativemennfeðrsynir/sønirbroeðr
Accustivemennfeðrsonu/synibroeðr
Genitivemannafeðrasonabroeðr
Dativemönnumfeðrumsonumbroeðr

Adjectives

Strong Declension


MasculineNeuterFeminine
SingularNominative-r-t--
Accusative-an(-n)-t -a
Genitive-s-s-rar
Dative-um-u-ri
PluralNominative-ir---ar
Accusative-a---ar
Genitive-ra-ra-ra
Dative-um-um-um

Weak Declension



MasculineNeuterFeminine
SingularNominative-i-a-a
Accusative-a-a-u
Genitive-a-a-u
Dative-a-a-u
PluralNominative-u-u-u
Accusative-u-u-u
Genitive-u-u-u
Dative-um-um-um

Definite Article: inn it in


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativeinnitin
Accusativeinnitina
Genitiveinsinsinnar
Dativeinuminuinni
PluralNominativeinirininar
Accusativeinaininar
Genitiveinainnainna
Dativeinuminuminum

Comparative

PositiveComparitiveSuperlative
---ari/-ri-astr/-str
hvasshvassarihvassastr
heilagrheilgariheilgastr
ríkrríkariríkastr
efniligrefniligriefniligstr

Comparative Declension

Note: Present participles were declined in the same manner as Comparatives.



MasculineNeuterFeminine
SingularNominativehvassarihvassarahvassari
Accusative Genitive Dativehvassarahvassarahvassari
PluralNominative Accusative Genitivehvassarihvassarihvassari
Dativehvössurumhvössurumhvössurum

Comparative: Exceptions #1

PositiveComparativeSuperlative English Translation
fagrfegrifegrstrfair, fairer, fairest
hárhærihæstrhairy, more hairy, hairiest
seinnseinniseinstr slow, slower, slowest
gamallellrielztr old, older, oldest
góðrbetribeztr/baztr good, better, best
illr vandrverriverstr bad, worse, worst
lítillminniminstr little, littler, littlest
mikillmeirimestr much, more, most
----œðriœztr higher, highest

Comparative: Exceptions #2

Some Comparatives/Superlatives had adverbial forms in the Positive:

PositiveComparativeSuperlativeEnglish Translation
aptreptriepztr/aptastrafter...
fyrirfyrrifyrstr before, former, first
oføfri/efriøfstr/efstr upper, above, uppermost
útýtriýztr out, outer, outermost
austreystriaustastr southern, more southern, most southern

Possessive 1st Person Dual: okkarr


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativeokkarrokkartokkar
Accusativeokkarnokkartokk(a)ra
Genitiveokkarsokkarsokkarrar
Dativeokk(ö)rumokk(ö)rumokkarri
Plur.Nominativeokk(a)rirokkarokk(a)rar
Accusativeokk(a)raokkarokk(a)rar
Genitiveokkarraokkarraokkarra
Dativeokk(ö)rumokk(ö)rumokk(ö)rum

Possessive 1st Person Plural: várr


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativevárrvártvár
Accusativevárnvártvára
Genitivevársvársvárrar
Dativevárumvárumvárum
PluralNominativevárirvárvárar
Accusativeváravárvárar
Genitivevárravárravárra
Dativevárumvárumvárum

Possessive 1st Person Singular: minn


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativeminnmittmín
Accusativeminnmittmína
Genitivemínsmínsminnar
Dativemínummínuminni
PluralNominativemínirmínmínar
Accusativemínamínmínar
Genitiveminnaminnaminna
Dativemínummínummínum

Possessive 2nd Person Dual: ykkar


Masculine Neuter Feminine
Singular Nominative ykkarr ykkart ykkar
Accusative ykkarn ykkart ykk(a)ra
Genitive ykkars ykkars ykkarrar
Dative ykk(ö)rum ykk(ö)ru ykkarri
Plur. Nominative ykk(a)rir ykkar ykk(a)rar
Accusative ykk(a)ra ykkar ykk(a)rar
Genitive ykkarra ykkarra ykkarra
Dative ykk(ö)rum ykk(ö)rum ykk(ö)rum

Possessive 2nd Person Plural: yðarr


MasculineNeuterFeminine
Sing.Nominativeyðarryðartyðar
Accusativeyðarnyðartyð(a)ra
Genitiveyðarsyðarsyðarrar
Dativeyð(ö)rumyð(ö)ruyðarri
Plur.Nominativeyð(a)riryðaryð(a)rar
Accusativeyð(a)rayðaryð(a)rar
Genitiveyðarrayðarrayðarra
Dativeyð(ö)rumyð(ö)rumyð(ö)rum

Adjectives Possessive 2nd Person Singular: þinn


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativeþinnþittþín
Accusativeþinnþittþína
Genitiveþínsþínsþinnar
Dativeþínumþínuþinni
PluralNominativeþínirþínþínar
Accusativeþínaþínþínar
Genitiveþinnaþinnaþinna
Dativeþínumþínumþínum

Possessive 3rd Person: sinn


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativesinnsittsín
Accusativesinnsittsína
Genitivesínssínssinnar
Dativesínumsínusinni
PluralNominativesínirsínsínar
Accusativesínasínsínar
Genitivesinnasinnasinna
Dativesínumsínumsínum

Pronouns

1st and 2nd Person: ek/þú

SingularDualPlural
1stNominativeekvitvér
Accusativemikokkross
Genitivemínokkarvár
Dativemérokkross
2ndNominative þúit/þit ér/þér
Accusativeþikykkryðr
Genitiveþínykkaryðar
Dativeþérykkryðr

3rd Person: hann hón He, She

MasculineNeuterFeminine
SingularNominativehannþathón/hún
Accusativehannþathana
Genitivehansþesshennar
Dativehonumþví,þíhenni
PluralNominativeþeirþauþær
Accusativeþáþauþær
Genitiveþeir(r)aþeir(r)aþeir(r)a
Dativeþeimþeimþeim

Demonstrative: sá þat

MasculineNeuterFeminine
SingularNominativeþat
Accusativeþannþatþá
Genitiveþessþessþeir(r)ar
Dativeþeimþví, þíþeir(r)i
PluralNominativeþeirþauþær
Accusativeþáþauþær
Genitiveþeir(r)aþeir(r)aþeir(r)a
Dativeþeimþeimþeim

Demonstrative: þessi

MasculineNeuterFeminine
SingularNominativesjá/þessiþettasjá/þessi
Accusativeþennaþettaþessa
Genitiveþessaþessaþessar
Dativeþessumþessuþessi
PluralNominativeþessirþessiþessar
Accusativeþessaþessiþessar
Genitiveþessaþessaþessa
Dativeþessumþessumþessum

Indefinite: engi ekki

MasculineNeuterFeminine
SingularNominativeengiekkiengi
Accusativeengan/engiekkienga
Genitiveengis/enskisengis/enskisengrar
Dativeengumenguengri
PluralNominativeengirengiengar
Accusativeengaengiengar
Genitiveengraengraengra
Dativeengumengumengum

Demonstrative: hinn


MasculineNeuterFeminine
Sing.Nominativehinnhitt/hithin
Accusativehinnhitt/hithina
Genitivehinshinshinnar
Dativehinumhinuhinni
PluralNominativehinirhinhinar
Accusativehinahinhinar
Genitivehinnahinnahinna
Dativehinumhinumhinum

Distributive: baðir


MasculineNeuterFeminine
Nominativebáðirbæðibáðar
Accusativebáðabæðibáðar
Genitivebeggjabeggjabeggja
Dativebáðumbáðumbáðum

Distributive: Each of two, Both

tveggja may take feminine weak adjective endings.


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativehvárr-tveggjahvárt...hvár...
Accusativehvárn-tveggjahvárt...hvára...
Genitivehvárs-tveggjahvárs...hvárs...
Dativehvárum-tveggjahváru...hvárri...
PluralNominativehvárir-tveggjahvár...hvárar...
Accusativehvára-tveggjahvár...hvárar...
Genitivehvárra-tveggjahvárra...hvárra...
Dativehvárum-tveggjahvárum...hvárum...

Indefinite: annarr


MasculineNeuterFeminine
Sing.Nominativeannarrannatönnur
Accusativeannanannataðra
Genitiveannarsannarsannarar
Dativeöðrumöðrumannari
Plural Nominativeaðrirönnuraðrar
Accusativeaðraönnuraðrar
Genitiveannarraannarraannarra
Dativeöðrumöðrumöðrum

Indefinite: einnhverr


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativeeinnhverreitthverteinhver
Accusativeeinhverneinhverteinhverja
Genitiveeinhverseinhverseinhverrar
Dativeeinhverjumeinhverjumeinhverjum
PluralNominativeeinhverireinhvereinhverjar
Accusativeeinhverjaeinhvereinhverjar
Genitiveeinhverraeinhverraeinhverra
Dativeeinhverjumeinhverjumeinhverjum

Indefinite: nökkurr


MasculineNeuterFeminine
Singular Nominativenökkurrnökkutnökkur
Accusativenökkurnnökkutnökkura
Genitivenökkursnökkursnökkurrar
Dativenökkurumnökkurunökkurri
PluralNominativenökkurirnökkurnökkurar
Accusativenökkuranökkurnökkurar
Genitivenökkurranökkurranökkurra
Dativenökkurumnökkurumnökkurum

Indefinite: nökkurr


MasculineNeuterFeminine
Sing. Nominativenökkurrnökkutnökkur
Accusativenökkurnnökkutnökkura
Genitivenökkursnökkursnökkurrar
Dativenökkurumnökkurunökkurri
PluralNominativenökkurirnökkurnökkurar
Accusativenökkuranökkurnökkurar
Genitivenökkurranökkurranökkurra
Dativenökkurumnökkurumnökkurum

Indefinite: nakkvar


MasculineNeuterFeminine
Sing.Nominativenakkvarnakkvatnökkur
Accusativenakkvarnnakkvatnakkvara
Genitivenakkvarsnakkvarsnakkvarrar
Dativenökkurumnökkurunakkvarri
PluralNominativenakkvarirnökkurnakkvarar
Accusativenakkvaranökkurnakkvarar
Genitivenakkvarranakkvarranakkvarra
Dativenökkurumnökkurumnökkurum

Indefinite: sumr


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativesumrsumtsum
Accusativesumansumtsuma
Genitivesumssumssumrar
Dativesumumsumusumri
PluralNominativesumirsumsumar
Accusativesumasumsumar
Genitivesumrasumrasumra
Dativesumumsumumsumum

Interogative: hvárr


MasculineNeuterFeminine
SingularNominativehvárrhvárthvár
Accusativehvárnhvárthvára
Genitivehvárshvárshvárs
Dativehvárumhváruhvárri
PluralNominativehvárirhvárhvárar
Accusativehvárahvárhvárar
Genitivehvárrahvárrahvárra
Dativehvárumhvárumhvárum

Interogative: hverr


MasculineNeuterFeminine
Nominativehverrhvathverr
Accusativehvernhvathvern
Genitivehvesshvesshvess
Dativehveimhví (why)hveim

Interrogative: hverr


MasculineNeuterFeminine
Sing.Nominativehverrhverthver
Accusativehvernhverthverja
Genitivehvershvershverrar
Dativehverjumhverjuhverri
PluralNominativehverirhverhverjar
Accusativehverjahverhverjar
Genitivehverrahverrahverra
Dativehverjumhverjumhverjum

Reflexive 3rd Person: sik, sín, sér

In addition to the possessive adjective, "sinn," there were reflexive forms for the Accusative, Genitive, and Dative cases, used to refer back to the subject of the clause. They were the same for all cases, singular and plural:

Accusativesik
Genitivesmn
Dativesir

BIBLIOGRAPHY

Gordon, E.V. An Introduction to Old Norse. 2nd Ed. Oxford: Clarendon Press, 1957.
Vigfusson, Gudbrand. An Icelandic-English Dictionary. 2nd Ed. Oxford: Clarendon Press, 1957.
Zokga, Geir T. A Concise Dictionary of Old Norse. Oxford: Clarendon Press, 1910.
Barnes, Michael A New Introduction to Old Norse: Part 1 Grammar. Exeter: Short Run Press Limited, 1999.

©2015 Tom Wulf